پرسش :

آيا استخاره در ازدواج، قبل از هرگونه اقدامى بجا است؟

پاسخ :
استخاره براى ازدواج قبل از هرگونه اقدام، دو اشكال مهم دارد:
1. در صورت پاسخ منفى استخاره، فرصت‏ها از دست مى‏رود و يكى از موانع ازدواج و از علل مهم به تأخير افتادن سن ازدواج و از دست رفتن فرصت‏ها به ويژه براى خانم‏ها همين مسأله است؛
2. در صورت پاسخ مثبت استخاره، احتمال بى‏دقتى و بى‏توجهى به فرايند خواستگارى وجود دارد كه خطرهايى را در پى خواهد داشت.
براى ازدواج بايد بر اساس راهكارهاى ذكر شده در اين نوشتار اقدام كنيد و پس از گذراندن فرايند خواستگارى )ديدار، گفت‏وگو، تفكر، تحقيق، كنترل، مشاوره و مطالعه( اگر به نتيجه‏اى نرسيديد و در انتخاب ترديد داشتيد، آن‏گاه مى‏توانيد استخاره كنيد تا جايى براى »اما« و »اگر«هاى بعدى باقى نماند.
استخاره به معناى طلب خير از خدا است و حتما لازم نيست به شكل امروزى و با قرآن باشد.
تأكيد امامان معصوم )عليهم‏السلام( بر استخاره به شكل دعا بوده تا خداوند با آن، سرگردانى شخص را از بين ببرد.
امام باقر )عليه‏السلام( مى‏فرمود: هر گاه در كار مهمى دچار سرگردانى مى‏شوم و مى‏خواهم از خدا طلب خير كنم، در حال نشسته صد بار اين دعا را مى‏خوانم:
اللهم انى اسألك بأنك عالم الغيب و الشهادة ان كنت تعلم ان كذا و كذا ) به جاى كذا و كذا، مطلب مورد نظر خود را بگوييد. خير لى فخره لى يسيره و ان كنت تعلم أنه شر لى فى دينى و دنياى و آخرتى فاصرفه عنى الى ما هو خير لى و رضنى فى ذلك بقضائك فانك تعلم و لا اعلم و تقدر و لا اقدر و تقضى ولا اقضى انك علام الغيوب. ) حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 8، ص 75
پروردگارا! من تو را بدان سبب كه به پنهان و آشكار آگاهى مى‏خوانم. اگر مى‏دانى كه فلان كار برايم خير است، آن را به من بنمايان و بر من آسانش ساز و اگر مى‏دانى براى دين و دنيا و آخرتم شر است، آن را به چيزى كه برايم خير است، تبديل فرما و مرا در آن به اراده خود راضى ساز؛ چرا كه تو مى‏دانى و من نمى‏دانم؛ تو مى‏توانى و من نمى‏توانم؛ تو مى‏خواهى و من نمى‏خواهم. همانا تو به پنهانى‏ها آگاهى.
آقا امام سجاد )عليه‏السلام( نيز براى همين منظور در صحيفه سجاديه دعايى )33( دارد. توصيه مى‏شود در صورت نياز به استخاره، با همين شيوه، سرگردانى خود را از بين ببريد؛ اما در صورت باقى ماندن ترديد، استخاره با قرآن اشكالى ندارد. اگر به شكل پيش گفته و بدون شرايط لازم استخاره كرده‏ايد و اكنون نمى‏خواهيد به آن عمل كنيد، نگران نباشيد. استخاره از ادله شرعى نيست و عمل به آن الزام دينى ندارد؛ پس مخالفت با آن خلاف شرع نيست.
براساس فتاواى اكثر مراجع تقليد، عمل به استخاره واجب نيست؛ ) سيد مسعود معصومى، احكام روابط زن و مرد، ص 175
بنابراين مى‏توانيد با دادن صدقه، دعا و توكل به خدا، به نتيجه استخاره عمل نكنيد.
يكى از مشكلات جدى در امر ازدواج، استخاره‏هاى بى‏دليل پس از فرايند خواستگارى و حتى در مواردى پس از جلسه بله‏برون و قبل از عقد است كه افزون بر هدر رفتن وقت دو خانواده و در خطر بودن آبروى آن‏ها به ويژه خانواده دختر، لطمه‏هاى جدى روحى نيز به دختر و پسر وارد مى‏شود.